آنالیز تنش پسماند (residual stress)

آنالیز تنش پسماند (residual stress)

یکی از پرکابردترین تکنیک‌ها جهت بررسی تنش پسماند، به علت غیرمخرب بودن، XRD است. این تکنیک باعث تغییر فاصله صفحات و در نتیجه زاویه پراش می‌شود. اثر تنش هم بر روی زاویه پراش و هم پهنای قله‌ها است.

با بررسی و تحلیل نمودار می‌توان تنش پسماند را تعیین کرد. هنگامی‌که فلز چندبلوری به‌طور مومسان (پلاستیک) تغییرشکل می‌یابد، صفحات شبکه معمولا به‌شکلی اعوجاج می‌یابند که فاصله بین دسته صفحات (hkl) در یک دانه با دانه دیگر، و یک بخش از فلز با بخشی دیگر یکسان نباشد‌.

چنین میکروکرنشی باعث پهن‌تر شدن خط (پیک) پراش می‌شود. شایان ذکر است که اندازه‌گیری تنش با پراش اشعه ایکس به‌صورت مستقیم انجام نمی‌گیرد، بلکه همیشه باید کرنش اندازه‌گرفته شود. سپس برای محاسبه تنش باید از معادلات و روابط الاستیسیته استفاده کرد. امروزه روش پراش اشعه ایکس یکی از متداول‌ترین روش‌های مورد استفاده برای محاسبه تنش پسماند است.

آنالیز تحلیل بافت (Texture analysis)

توزیع غیرتصادفی صفحات و ارجحیت جهتی خاص در نمونه باعث تغییر شدت قله‌ها می‌شود. به این توزیع غیرتصادغی صفحات، بافت (texture) می‌گویند. با مقایسه شدت قله‌ها با حالت کاملاً تصادفی می‌توان به توزیع غیرتصادفی صفحات دست یافت. بافت در خصوصیات مکانیکی همچون کشش و مقاومت تأثیر زیادی دارد.